Намрын чуулганд ''Эх орны хишиг'' гэх нэг сая таван зуугийн нэр нь ч багтсангүй

2008 оны УИХ-ын намрын ээлжит чуулганаар хэлэлцэх асуудлын тов тодорлоо. Ха­рин үүн дотор олон түмний хүсэн хүлээж байсан "Эх орны хишиг" буюу хүн бүрт өгнө гэсэн нэг сая таван зуун мянган төгрөгийн талаар үг үсэг ч алга байна.

Тэгэх нь битгий хэл "Эх орны хишиг" гэсэн нэр нь ч чуулганы хэлэлцэх асуудлын дотор багтсангүй. МАХН зөвхөн энэ амлал­таа­раа л 2008 оны УИХ-ын сон­гуульд ялсан билээ. Ард түмэн Ардчилсан намын ам­алж байсан нэг сая төгрөгийн оронд арай илүү тоотой юм хэмээн МАХН-ын нэг сая таван зууг сонгосон. Сонгуулийн үеэр энэ мөнгө ямаршуухан шуугиан тарьж байсныг бид мартаагүй бай­на. Хүмүүсийн дунд МАХН-ны нэг сая таван зуун төгрөгийг ХААН банкны салбаруудаар олгоод эхэллээ гэсэн цуу тарж түүнд нь үнэмшсэн иргэд тус банкийг нураачихаа алдаж байлаа. Энэ цуу яриаг гэнэт дуулсан настай эмэг­тэй хоцорчих вий хэмээн айхдаа хувцсаа ч сольж чадалгүй гэрийн ха­лаад­­тай­гаа такси хүлэглэн давхин ирж байсан.

"Эх орны хишиг" өгөх сур­гаар зарим иргэд богино хугацаатай зээл банкнаас аваад машин болгоод уначих­сан яваа гэсэн. Мөн ард тү­мэн шинэ УИХ хуралдаж эх­лэхийг тэсэн ядан хүлээж байлаа. Хуралдаан эхэлмэгц л ард түмэндээ өгөх мөнгийг хамгийн түрүүнд хэлэлцээд эхэлнэ хэмээн ярилцаж байв. Тэд "эх орны хишиг" түгээж эхлэх өдрийг үзэхийн тулд юугаа ч золиослохоос буцах­гүйдээ хүрсэн.

Үүний жишээ нь таван иргэнээ буудаж алаад, 800 хүнийг улс төрийн хэргээр шоронд хорьчихоод байхад л хариуцлага тооцно гэхээсээ илүү ажлаа хурдан эхлээч гэж шаардаж байв. Ардчилал шударга ёс гэхээсээ илүү арав таван төгрөг хэзээ өгөх нь вэ хэ­мээн харуулдаж ирлээ. Ард түмэн яагаад ийм их итгэлтэй мөнгө өгнө гэж бодож байв. Яагаад гэвэл төр засгийн удирдлагууд болох Ерөнхий сайд С.Баяр болон бусад сайдууд бүгд УИХ-ын анхны хуралдаанаар нэг сая таван зуун мянган төгрөг иргэн бүрдээ өгөх тухай хуулийн төслийг хэлэлцэж батална хэмээн хэлж байсан. Үүний­хээ баталгаа болгож батламж хүртэл тараасныг бид мартаж амжаагүй байна. МАХН-аас сонгогдож гарсан УИХ-ын гишүүн бүр түүнийг л хэлж байж сонгогдсон. Тэгэх­лээр ард түмэн үнэмшихээс өөр яах юм бэ. С.Баярын Засгийн газар бол "Эх орны хишиг" өгөхийн тулд л бий болж байгаа Засгийн газар юм . Ард түмэн үүнээс өөр юу ч тэднээс горьдоогүй. Горь­доод ч нэмэргүй гэдгийг мэ­дэхтэйгээ болсон. Яагаад гэвэл хуучин төр засгийн өндөрлөгт байж авлига, хүнд суртлын хэл аманд өртдөг хуучин хэдэн нөхөд л сайд болон гарч ирсэн.

Гэтэл энэ намрын чуулганы хэлэлцэх асуудлын тоонд нөгөө бидэнд өгөхөөр амлаад байсан мөнгө өгөх асуудал багтсангүй. Тэгэхлээр лав л ирэх жил "эх орны хишиг" өгөхгүй гэсэн үг бол­жээ. МАХН ард түмнээ хуурч худлаа ярьж байсан байх нь. Нэг үгээр хэлбэл "хар усан дээр өрөм байлгаж" байжээ. Ерөнхий сайд С.Баяр ч бид­нийгээ молигодож бай­гаагаа мэдэж байсан биз. Харин үнэмшинэ чинээ санаа­гүй байх. Бүхэл бүтэн улс эх орон ард түмнээ ингэж хуурч бо­лох уу. Тэгж болохгүй. Яадаг ч байсан 2009 онд багтаан "Эх орны хишиг"-ийг ард түмэн­дээ олгох ёстой. Хэрэв тэгж чадахгүй юм бол энэ Засгийн газартай ард түмэн хариуц­лага тооцно. Зөвхөн Засгийн газартай хариуцлага тооцох нь ч хэтэрхий хөнгөдсөн хэрэг болно. Түүний оронд худал амлалт, булхай луйв­раар сонгуульд санал авч олонхи болсон МАХН-д хатуу хариуцлага тооцох хэрэгтэй байна. Хэрэв "Эх орны хишиг"-ийг ард түмэн­дээ жил бүр өгч чадах­гүй юм бол МАХН-ыг татан буулгах ёстой. Худлаа хэлэхэд ч бас хэмжээ байдаг. Хэн хүссэн нь юу дуртайгаа худлаа ярьж байгаад төрийн эрхийг авч болохгүй биз дээ. Энэ улс орон чинь бүгдээрээ "дөчин мянгатын атаман"-ууд гэгдэх хулигаанууд болчихоогүй байна.

эх сурвалж: Өдрийн сонин